People often think of mental health as a very personal matter that has to do only with the individual. However, mental illnesses and mental health in general are affected by the combination of biological and genetic factors, psychology, and society. This intersectionality is important, but the heavy influence of societal factors often goes ignored. An interesting aspect of society is its diversity in cultures and backgrounds that affect an individual’s mental health related experiences.
زۆر جار خەڵک تەندروستی دەروونی وەک بابەتێکی زۆر کەسی بیردەکەنەوە کە تەنیا پەیوەندی بە تاکەوە هەیە . لەگەڵ ئەوەشدا نەخۆشیە دەروونییەکان و تەندروستی دەروونی بەگشتی کاریگەری ان لەسەر تێکەڵبوونی فاکتەرە بایۆلۆجی و بۆماوەییەکان و سایکۆلۆژیا و کۆمەڵگا دەبێت . ئەم یەکتربڕینە گرنگە ، بەڵام کاریگەریی قورسی فاکتەرە کۆمەڵگاییەکان زۆرجار فەرامۆش دەکرێت . لایەنی سەرنجڕاکێشی کۆمەڵگا بریتییە لە فرەیی لە کولتوور و باکگراوندەکان کە کاریگەری لەسەر ئەزموونە کانی پەیوەست بە تەندروستی دەروونی تاک هەیە.
لەسەر ئەزموونە کانی پەیوەست بە تەندروستی دەروونی تاک هەیە.
According to the report “Mental Health: Culture, Race, and Ethnicity: A Supplement to Mental Health: A Report of the Surgeon General,” there are many ways in which culture showed its influence on a diversity of experiences. For instance, culture affects the way in which people describe their symptoms, such as whether they choose to describe emotional or physical symptoms. Essentially, it dictates whether people selectively present symptoms in a “culturally appropriate” way that won’t reflect badly on them. For instance, studies have shown that Asian patients tend to report somatic symptoms first and then later describe emotional afflictions when further questioned or asked more specifically. Furthermore, cultures differ in the meaning and level of significance and concern they give to mental illness. Every culture has its own way of making sense of the highly subjective experience that is an understanding of one’s mental health. Each has its opinion on whether mental illness is real or imagined, an illness of the mind or the body or both, who is at risk for it, what might cause it, and perhaps most importantly, the level of stigma surrounding it. Mental illness can be more prevalent in certain cultures and communities, but this is also largely determined by whether that particular disorder is rooted more in genetic or social factors. For example, the prevalence of schizophrenia is pretty consistent throughout the world, but depression, post traumatic stress disorder, and suicide rates have been shown to be more attributed to cultural and social factors.
ڕاپۆرتەکەدا هاتووە : " تەندروستی دەروونی : کولتوور ، ڕەگەز و نەژاد : پاشکۆیەک بۆ تەندروستیی دەروونی : ڕاپۆرتێکی نەشتەرگەر ژەنەڕاڵ " زۆر ڕێگا هەیە کە کولتوور کاریگەریی خۆی لەسەر فرەیی ئەزموونەکان پیشان داوە . بۆ نموونە، کولتوور کاریگەری لەسەر ئەو شێوازە هەیە کە خەڵک نیشانەکانی خۆی باس دەکات، وەک ئەوەی ئایا ئەوان دەستنیشانی دەکەن کە نیشانەکانی سۆزداری یان جەستەیی باس بکەن. لە بنەڕەتدا، ئەوە دەدیکێت کە ئایا خەڵک بە شێوەیەکی "کلتوری گونجاو" نیشانە پێشکەش دەکەن یان نا کە بە خراپی لەسەریان ڕەنگ دەداتەوە. بۆ نموونە، لێکۆڵینەوەکان دەریانخستووە کە نەخۆشە ئاسیاییەکان لە سەرەتادا نیشانەکانی سۆماتیکی ڕاپۆڕت دەکەن و دواتر باسی نەخۆشیە سۆزدارییەکان دەکەن کاتێک زیاتر پرسیاریان لێ دەکرێت یان بە شێوەیەکی تایبەتتر پرسیاریان لێ دەکرێت. وێڕای ئەوەش کولتوورەکان جیاوازییان هەیە لە مانا و ئاستی بایەخ و بایەخو خەمەکانی دابەنەخۆشی دەروونی هەموو کولتوورێک ڕێگەی خۆی هەیە بۆ هەستکردن بەو ئەزموونە بابەتییە بەرزانەی کە تێگەیشتنێکە لە تەندروستیی دەروونیی مرۆڤ . هەر یەکێک بۆچوونی خۆی هەیە لەسەر ئەوەی کە ئایا نەخۆشی دەروونی ڕاستەقینە بێت یان خەیاڵی ، نەخۆشییەکی مێشک بێت یان لەش یان هەردووکیان ، کێ مەترسی لەسەری هەیە ، ڕەنگە چی لێ ببێتە هۆی ، ڕەنگە لە هەمووشی گرنگتر ، ئاستی لەنگبوونی چواردەوری بێت . نەخۆشی دەروونی دەتوانێت زیاتر لە هەندێک کولتوور و کۆمەڵگەدا بڵاوبێت، بەڵام ئەمە بە شێوەیەکی گەورە دیاری دەکرێت بەوەی کە ئایا ئەو ناڕێکییە تایبەتە زیاتر ڕەگی لە فاکتەرە بۆماوەیی یان کۆمەڵایەتییەکاندا هەیە یان نا بۆ نموونە، ڕێژەی نەخۆشی شیزۆفرینیا لە هەموو جیهاندا زۆر ڕێک و پێکە، بەڵام خەمۆکی، ناڕێکی ی فشاری دوای شۆک، ڕێژەی خۆکوشتن زیاتر بە هۆکاری کلتوری و کۆمەڵایەتی یەوە دیارە.
Based on these cultural influences and ideals, people decide how they are going to cope with mental illness and seek treatment (whether that be by seeing a psychiatrist, psychologist, social worker, primary care practitioner, clergy member, or traditional healer, etc). For instance, some Asian groups have been shown to prefer avoidance of upsetting thoughts with regards to personal problems rather than outwardly expressing that distress. African American groups have been shown to be more likely than whites to handle personal problems and distress on their own, or to turn to rely on their spirituality for support. Cultural factors often determine how much support people have from their families and communities in seeking help. This is particularly important because mental illnesses cannot simply be ignored and left untreated — doing so significantly impacts a person’s quality of life and can cause severe distress and secondary health effects.
خەڵک لەسەر بنەمای ئەم کاریگەریی و ئایدیا کولتوورییانە بڕیار دەدەن چۆن لەگەڵ نەخۆشی دەروونیدا خۆیان دەگۆڕن و بەدوای چارەسەردا بگەڕێن ( جا ئایا ئەوە بە بینینی پزیشکی دەروونی ، دەروونناس ، کۆمەڵایەتی ، پزیشکی چاودێری سەرەتایی ، ئەندامی کلێژی ، یان چارەسەرکەری نەریتی و هتد . بۆ نموونە هەندێک گروپی ئاسیایی نیشاندراون بۆ ئەوەی خۆبەدوورگرتن لە بیرکردنەوەی تۆقێن رابواردن لەگەڵ کێشە کەسییەکان زیاتر لەوەی بە شێوەیەکی دەرەوە گوزارشت لەو تەنگانە بکەن. گروپە ئەفریقیە ئەمریکییەکان نیشاندراون کە زیاتر لە سپی پێستەکان بۆ چارەسەرکردنی کێشەی کەسی و تەنگانە بە خۆیان، یان بۆ پشت بەستن بە رۆحیخۆیان بۆ پشتگیری
زۆرجار فاکتەرە کلتوریەکان ئەوە دیاری دەکەن کە خەڵک چەند پشتگیری ان هەیە لە خێزان و کۆمەڵگاکانیان لە گەڕان بەدوای یارمەتیدا. ئەمە بەتایبەتی گرنگە چونکە نەخۆشیە دەروونیەکان بە سادەیی ناتوانرێت پشتگوێ بخرێت و بە چارەسەر نەکراوی بەجێ بهێڵدرێتەوە - ئەنجامدانی ئەو کارە بە شێوەیەکی بەرچاو کاریگەری لەسەر چۆنیەتی ژیانی کەسێک دەکات و دەتوانێت ببێتە هۆی تەنگانەیەکی زۆر و کاریگەری تەندروستی لاوەکی .
Comments